Rianne leest: ‘Legati da un filo’ van Emilia Cinzia Perri

‘Un amico è qualcuno con cui puoi essere te stesso. Con lui puoi parlare di qualsiasi argomento, perché un amico non ti giudica, e a tua volta lo ascolti senza giudicarlo.’

[‘Een vriend is iemand bij wie je jezelf kunt zijn. Met een vriend kun je overal over praten, omdat een vriend je niet veroordeelt. En op jouw beurt luister je zonder oordelen naar je vriend.’

Emilia Cinzia Perri heeft al aardig wat publicaties op haar naam staan. Ze verwerkt alles wat ze meemaakt graag in stripverhalen en boeken. Haar kinderboek (11+) Legati da un filo [Door een draad verbonden] heeft in 2021 de Premio Il Battello a Vapore gewonnen. Deze prijs is in het leven geroepen door het kinderboekenfonds van uitgeverij Edizioni Piemme, om kinderboeken van nog redelijk onbekende Italiaanse schrijvers voor het voetlicht te brengen en om deze schrijvers te helpen debuteren.

Jezelf durven zijn

Legati da un filo speelt in het begin van de twintigste eeuw in een klein dorpje in de Amerikaanse staat Louisiana. De elfjarige Fred heeft rood haar en is dol op naaien en borduren. Hij heeft deze handwerkkunsten geleerd van zijn moeder en opa. Alleen durft Fred er niet mee te koop te lopen, omdat handwerk sinds jaar en dag als ‘vrouwenwerk’ gezien wordt. 

Fred is zo bang voor het oordeel van anderen, dat hij aanvankelijk ook zijn vriendschap met Nick geheim probeert te houden. Nick is nieuw in de klas, dol op lezen en heel goed in leren. Dan komt Diana zijn leven in. Ze is het opgewekte nichtje van zijn buren. Ze valt buiten de boot in het dorp, omdat ze niet wit is. Maar haar kan het niets schelen. Dankzij Diana leert Fred wat respect voor jezelf en voor anderen betekent, en wat echte vriendschap is.

Mooie levenslessen

Via de oom van Fred, een fervent reiziger, deelt Emilia Cinzia Perri een aantal mooie levenslessen. Zoals de les over vriendschap waar deze beschrijving mee begint. En de tekst op de achterkant van het boek:

‘Fred, non importa che tu sia un maschio o una femmina, puoi fare quello che vuoi, se non reca danno agli altri. L’importante è che tu sia felice.’

[‘Fred, het maakt niet uit of je een jongen of meisje bent. Je kunt doen wat je wilt, zo lang je anderen daarmee geen pijn doet. Het belangrijkst is dat je gelukkig bent.’]

Een belangrijke boodschap voor elk kind, en ook voor elke volwassene. Wees wie je bent.

Eenvoudig en soms frustrerend

Het boek is in eenvoudige taal geschreven, passend bij de doelgroep. De verhaallijnen zijn duidelijk en het is eenvoudig om met de personages mee te leven, omdat ze zo herkenbaar zijn. Zelfs de ‘slechteriken’ in het verhaal wekken soms empathie op.

De frustratie komt vooral door de tijdsgeest. Soms vergeet je even dat het boek in het begin van de twintigste eeuw speelt en dat de maatschappij toen heel anders in elkaar zat dan nu, honderd jaar later. Hoewel het misschien nog frustrerender is dat sommige zienswijzen helaas bitter weinig veranderd zijn.

Legati da un filo is een fijn kinderboek over jezelf durven en mogen zijn. Zo’n boek waar er nooit te veel van kunnen zijn.

Legati da un filo – Emilia Cinzia Perri
Piemme, 2022

 

Rianne leest: ‘La casa viola’ van Marco Erba

‘Non voglio una vita perfetta, voglio una vita felice. Non c’è felicità senza ricordo, senza amore. Non c’è felicità senza dolore.’

[‘Ik wil geen perfect leven, ik wil een gelukkig leven. Geluk bestaat niet zonder herinneringen, zonder liefde. Geluk bestaat niet zonder pijn.’]

Na veel boeken voor jongeren, heeft een van mijn favoriete Italiaanse schrijvers weer een boek geschreven voor kinderen vanaf 8 jaar. La casa viola [Het paarse huis] is een redelijk dun boek, zo’n 160 bladzijden, maar niet minder indrukwekkend dan de andere boeken van Marco Erba. Het verhaal bevat alle thema’s die ik inmiddels als echte Erba-thema’s ben gaan zien: zelfreflectie, vergiffenis, mededogen en acceptatie. En dat allemaal in een spannend jasje gegoten dat zeer goed aansluit op de belevingswereld van kinderen.

Een perfect leven

Clelia heeft een perfect leven en een stralende toekomst voor zich. Ze is de ster van het meisjesvoetbalteam, haar ouders geven haar alles waar ze maar om vraagt, ze heeft de liefste hond van de wereld, ze woont in het beste dorp en de jongen waar ze een oogje op heeft, vindt haar ook leuk. Toch knaagt er af en toe iets, al weet ze niet precies wat. En ze wordt op onverklaarbare wijze aangetrokken door het paarse huis. Niemand komt ooit bij dat huis in de buurt, want het spookt er. Toch lijkt ze er niet weg te kunnen blijven. Zelfs niet als ze rare visoenen krijgt van een leven dat op het hare lijkt, maar waarin soms verdrietige dingen gebeuren. 

Spanning en belangrijke vragen

De titel en korte plotbeschrijving op de achterflap waren intrigerend genoeg om dit boek meteen te kopen. En dat komt echt niet alleen doordat paars (viola) mijn lievelingskleur is! Ik was benieuwd naar welke rol het paarse huis zou spelen in Clelia’s perfecte leven. Al gelijk in de eerste hoofdstukken ontdek je dat het paarse huis een soort toegang is tot het andere, minder perfecte maar wellicht authentiekere leven dat Clelia zou kunnen leiden. Waar je als lezer eerst ook een beetje bang bent voor dat dreigende huis, hoop je uiteindelijk dat Clelia er binnen gaat. Je wil namelijk dolgraag weten hoe dat andere leven er dan uit ziet. Bovendien wordt Clelia’s leven in Margerita juist door die perfectie steeds enger. 

Ondanks dat ik niet per se meer tot de doelgroep behoor (ik ben 35+ en niet 8+), kon ik dit boek niet wegleggen. Marco Erba behandelt thema’s die in elke leeftijdsgroep spelen en belangrijk zijn. En hij beschrijft ze op zo’n manier, dat je ook als volwassene aan het denken wordt gezet over wat er beter is: een perfect leven of een authentiek bestaan. 

La casa viola – Marco Erba, Ancora, 2022.

Het meisje dat vuur spuwt

Dit jaar is het alweer twaalf (!) jaar geleden dat ik me als zzp’er inschreef bij de KvK. En er kwam vorige maand wel een erg mooi cadeau binnen: het eerste exemplaar van Het meisje dat vuur spuwt. Mijn vertaling van La bambina sputa fuoco van Giulia Binando Melis, uitgegeven door Van Goor.

Een jaar geleden kreeg ik een mailtje van Leonie, een van de redacteuren bij Van Goor. Ze had mijn gegevens van een collega vertaalster gekregen en vroeg zich af of ik interesse had in het schrijven van een leesrapport. (Dank je, Henrieke!) Als ze zouden besluiten het boek uit te geven, dan zou ik het ook mogen vertalen. Ik was meteen enthousiast. Ik vind het sowieso geen straf om een leesrapport te maken en met een potentiële boekvertaling al helemaal niet.

Gewapend met pen en papier dook ik in La bambina sputa fuoco. Het debuut van Giulia Binando Melis. En na de eerste bladzij was ik al verkocht.

Mina en Lorenzo

In dit kinderboek (11+) maak je kennis met Mina. Mina is elf jaar en vroeger woonde ze in een klein dorpje in Piëmont bij haar vader, moeder, haar zevenjarige zusje Olivia, een morsige kat en een stel denkbeeldige paarden. Maar nu ze kanker blijkt te hebben, is het kinderziekenhuis in Turijn haar nieuwe thuis. Ze voelt zich te moe en te verward om vrienden te maken. Tot Lorenzo de afdeling op stormt. Hij is net zo oud als Mina en is boos en opstandig. Samen besluiten de twee om hun verbeelding te gebruiken als magisch wapen. Als draak. Als zwaard. Ze wagen het zelfs om met z’n tweeën uit het ziekenhuis te ontsnappen.

Terwijl Mina beter wordt en steeds vaker naar huis kan, gaat Lorenzo’s gezondheid razendsnel achteruit. Om afscheid van haar vriend te kunnen nemen, zal Mina iedereen voor de gek moeten houden en zich in nog een laatste avontuur moeten storten.

Omvergeblazen

In mijn leesrapport schreef ik over Het meisje dat vuur spuwt: ‘Wat een eenvoud, wat een gelaagdheid en wat een emotie. Een fenomenaal boek.’ En daar sta ik nog steeds vierkant achter. Giulia Binando Melis heeft een heel oprecht boek geschreven, met duidelijke, eenvoudige taal en mooi gebruik van fantasie. Passend bij een jong kind, maar volwassen genoeg om niet kinderachtig te zijn. Een genot om te vertalen! Vier maanden lang ademde ik dit boek en zorgde ik ervoor dat Mina ook in het Nederlands haar eigen stem hield. Zodat dit boek ook de Nederlandse lezers, jong en oud, omver zal blazen en ontroeren.

Het boek staat vol mooie zinnen, bespiegelingen en beelden. Een van mijn favoriete zinnen gaat over afscheid nemen. Mina zegt dit wanneer ze uitlegt waarom ze per se nog een keer naar Lorenzo wil:

‘Er zijn niet alleen afscheidsgroeten. Dit is een dankjewelgroet.’

Noem de vertaler

De laatste tijd is er in de boekenwereld veel aandacht geweest voor de rol van de vertaler. Zonder vertaler, geen boeken uit het buitenland. Dus waarom niet de vertaler ook op het omslag vermelden? Beetje bij beetje verschijnen er nieuwe boeken waarbij de vertaler ook op het omslag vermeld wordt, maar het is nog geen vanzelfsprekendheid. Ik was dan ook blij verrast en enorm vereerd toen bleek dat mijn naam ook een prominente plek op het omslag van Het meisje dat vuur spuwt had gekregen! Bedankt Van Goor en Leonie!

Het meisje dat vuur spuwt is te koop bij je lokale (online) boekhandel. Ik heb hem al gespot bij De Utrechtse Kinderboekwinkel!

Vers van de pers: Het geheim van Michelangelo

Samen met Dorette Zwaans heb ik deze spannende, historische jeugdthriller vertaald én we geven het boek ook samen uit bij La zeta. Anderhalf jaar geleden gingen we samen het avontuur aan met Een brief met vlechtjes van Christian Antonini. En dat smaakte naar meer.

De schrijver

Carlo A. Martigli heeft al veel (historische) boeken op zijn naam staan en is inmiddels in 23 talen vertaald. Het geheim van Michelangelo (L’apprendista di Michelangelo) is zijn derde kinderboek. Al zijn kinderboeken zijn historisch getint en dit boek speelt zich af in 1534, zo’n vijfhonderd jaar geleden dus. Maar de thema’s en het verhaal spreken nog altijd tot de verbeelding.

Geheime genootschappen en een vermoorde paus

Jacob van Pistoia loopt van huis weg, omdat hij niet zoals zijn vader wolhandelaar wil worden. Zijn hart ligt bij de kunst en hij gaat naar Rome om zijn geluk te beproeven. En geluk heeft hij! Hij komt in de leer bij meesterschilder Michelangelo Buonarroti die dan net bezig is met de achterwand van de Sixtijnse Kapel. Michelangelo neemt Jacob onder zijn hoede en vertrouwt hem ook bijzondere taken toe, die te maken lijken te hebben met een geheim genootschap. Jacob is trots, maar wanneer de paus ineens onder mysterieuze omstandigheden sterft, slaat de twijfel toe. Heeft zijn leermeester daar iets mee te maken? En waarom heeft de ceremoniemeester van de paus ineens zo veel interesse in Michelangelo’s doen en laten?

Historische fictie

Natuurlijk is dit geweldige verhaal niet 100% waargebeurd, maar er zitten genoeg personages in die echt hebben bestaan en sommige gebeurtenissen hebben echt zo plaatsgevonden. Achterin het boek legt de auteur daarom  in zijn nawoord uit wat hij zelf verzonnen heeft, wat mogelijk is gebeurd en wat historisch correct is. Verder staan er prachtige illustraties op de schutbladen, waardoor het verhaal echt gaat leven. Kortom, een geweldig boek om te vertalen en om te lezen!

Je koopt het boek bij je lokale boekhandel of rechtstreeks bij La zeta.